MOMENTEEL BIJ ONS UITVERKOCHT
Thuis in muziek Een oefening in menselijkheid , Alicja Gescinska
Artikelnummer: 9789403138503
Maakt muziek mens en maatschappij beter? In de loop der tijd hebben filosofen zich met grote scepsis over die vraag gebogen. Plato waarschuwde dat muziek gevaarlijke veranderingen in de samenleving kan veroorzaken. Eeuwen later wees Adorno op de schadelijke kracht van jazz, die ons tot tamme burgers zou maken.
Alicja Gescinska is ervan overtuigd dat muziek eerder een verheffende dan een verderfelijke kracht bezit en een grote rol kan spelen in onze persoonlijke en morele ontwikkeling. Daar staan we vandaag de dag te weinig bij stil. In het onderwijs is muziek nauwelijks nog van belang, en in het dagelijks leven zien we het vooral als bron van ontspanning, ter verstrooiing of vertroosting. In dit heldere essay toont Gescinska op overtuigende wijze dat muziek eerder een fundament dan een ornament van ons bestaan is. Muziek laat ons thuiskomen in onszelf, en vormt ons thuis in de wereld.
Als ik nadenk over herinneringen uit mijn kindertijd, blijkt hoe sterk klanken, geuren en beelden met elkaar verbonden zijn. Hoe ze me hebben gevormd tot wie ik nu ben. Een stem, een accent, een gepiep kan in een fractie van een seconde een hele keten van gedachten en gevoelens oproepen.
MENINGEN: De titel van dit pleidooi voor muziek als fundament van ons bestaan geeft al de gelaagdheid van de inhoud ervan weer: de van origine Poolse filosofe, schrijfster en programmamaakster Alicja Gescinska (1981) voelt zich thuis in muziek en in het bestaan. Na de vlucht van het gezin naar België bijvoorbeeld in de muziek van de Pool Chopin (thuiskomen in zichzelf), maar bijvoorbeeld ook in het lied Der Wanderer en de gelijknamige pianofantasie van Schubert (thuiskomen in de wereld). Muziek werd van het allergrootste belang in haar leven en is dat, in het kader van persoonlijke en morele ontwikkeling, voor ieder mens tot Mensch (integer, goed mens uit één stuk). Ze vraagt het aan de Poolse componist Penderecki: 'Maakt muziek de mens en de wereld beter?' Zijn antwoord is: 'Nee', net als dat van de filosoof Kant. De filosoof Max Scheler zou de vraag bevestigend hebben beantwoord. Gescinska benadert de vraag voorts via empathie (begrip, betrokkenheid), zelfontdekking en -ontplooiing, intentioneel luisteren en gedeelde muziek en werkt zo naar een ontroerend slot toe. Essay waarin regelmatig wordt verwezen naar Vladimir Jankélévitch, maar dat toegankelijker is. Tegenhanger van 'Waarom Chopin de regen niet wilde horen' van Marlies De Munck*.
Els van Swol
Een echt kleinood om te koesteren. G. schrijft met kennis van zaken, vanuit een eigen getuigenis en passie en helemaal niet hermetisch. Voor al wie in klassieke muziek geïnteresseerd is een meer dan aan te raden pareltje.
Een toegankelijke filosofische benadering van muziek-beleving die zeer goed leesbaar is, vanuit een hoek, Pools, waaruit je het niet altijd verwacht.
Niet echt diepgaand. Slordige taal; betere eindredactie was gewenst geweest. Lijkt te snel geschreven.
Top boek.
Gewicht
0,217 Kg
Uit jaar:
2018
Uitvoering:
Hardcover
Omslagontwerp (Vormgeving omslag):
Bart van den Tooren
Vormgeving (Lay-out, Opmaak):
Peter Verwey, Heemstede (binnenwerk)
Aantal pagina's
114 excl. Noten+Literatuur+Dankwoord
NUR/NUGI
323